طرح توجیهی و اقتصادی مرجع طرح توجیهی کسب و کار و کارآفرینی
برای دانلود طرح توجیهی پرورش بز سانن 98 به انتهای مقاله مراجعه کنید.
در کشور ما مصرف گوشت از شیر بیشتر است و در حاضر حدود 55 میلیون رأس گوسفند و بز در کشور وجود دارد که سهم بز در این آمار 20 میلیون رأس است، این در حالی است که متوسط دوره شیردهی بز در کشور حدود 150 لیتر است ولی در کشورهای اروپایی مانند فرانسه حدود 700 لیتر تولید می‌شود، این یعنی فرانسه با توجه 20 میلیون رأس حدود 40 برابر ایران شیر تولید می‌کند.
محتوا
آیا پرورش بز سانن توجیه اقتصادی دارد؟
جواب این سؤال کاملاً مشخص است چون بازده تولیدی شیر بز سانن طبق آمار بالا حدود 700 لیتر است که این نسبت به دیگر بزهای موجود در ایران عدد بسیار بالایی است و مسلماً توجیه اقتصادی بالایی دارد و می‌توان از فرصت، سود زیادی به دست آورد. شما می‌توانید با مطالعه طرح توجیهی بز سانن سال 98 از اطلاعات دقیقی از سود، درآمد و هزینه‌ها را به دست آورید.
طرح توجیهی پرورش بز سانن 98
این طرح توجیهی در مردادماه سال 1398 به‌صورت دو فایل pdf و Doc-word توسط تیم آموزشی همیار کار تهیه‌شده است که تمامی هزینه‌ها را به‌صورت کامل مورد بررسی قرار داده است.
طرح توجیهی بز سانن شامل موارد زیر است.
- هزینه‌های اولیه
- هزینه‌های ثابت و متغیر
- هزینه تعمیرات و نگهداری
- حقوق و دستمزد نیروی انسانی
- تجهیزات موردنیاز
- ماشین‌آلات
- زمین
- برآورد سرمایه در گردش
- برآورد هزینه استهلاک
- برآورد هزینه‌های عملیاتی و غیرعملیاتی
- هزینه جاری سالیانه
- محاسبه نقطه سربه‌سر
- دوره بازگشت سرمایه
بازده تولیدی و اقتصادی شیر
بازده تولیدی بالا در کشورهای توسعه‌یافته باعث شده تا دام‌ها را در مزارع بسته و یا نیمه باز پرورش دهند تا با این روش بتوانند دام‌ها را از مراتع جدا کنند و نیاز دام را به مراتع کمتر کنند این در حالی است که در ایران، پرورش بز به دلیل بازده اقتصادی پایین، نیاز زیادی به استفاده از مراتع دارند.
خواص شیر بز در مقایسه با شیر گاو
شیر بز به دلیل ترکیبات شیمیایی و موادی مانند: قند، چربی و پروتئین شباهت زیادی با شیر انسان دارد و می‌تواند جایگزین مناسبی برای شیر گاو باشد و برای مصرف نوزادان و سالمندان نیز بهتر است، درصد چربی شیر بز نسبت به شیر گاو اندکی بیشتر است به همین دلیل شیر بز دارای مزه و طعم بهتری نسبت به شیر گاو دارد و از لحاظ قابلیت هضم و جذب مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، مس و آهن مطلوب‌تر است.
مقایسه شیر گاو، بز و انسان
| اجزای شیر | شیر بز | شیر گاو | شیر انسان |
| درصد مواد جامد | 13 | 12.8 | 12.4 |
| درصد پروتئین | 3 | 3.2 | 1.2 |
| درصد چربی | 3.9 | 3.6 | 4 |
| درصد قند | 4.3 | 4.8 | 7 |
| درصد مواد معدنی | 0.77 | 0.71 | 0.21 |
آشنایی با بز سانن
زیستگاه اصلی بز سانن کشور سوئیس است در روستایی به نام سانن است و از اینجا به نقاط مختلف جهان انتقال داده شده است، بز سانن موهای کوتاه سفید رنگی دارد و گاهی نیز خاکستری است، متوسط وزن بزهای ماده حدود 60 کیلوگرم و قد 75 سانتی‌متر و وزن بزهای نر تا 75 کیلوگرم و قد 80 سانتی‌متر نیز می‌رسد. بزهای نر شاخ‌دار هستند و بزهای ماده دارای شاخ‌های کوتاه و یا بی شاخ هستند.
بهترین بز شیری در جهان
بز سانن بهترین نژاد در بین بزها برای تولید شیر است، دوره شیردهی این نژاد بین 290 تا 305 روز است و میانگین روزانه بین 3 تا 8 لیتر شیر میدهد و درصد چربی شیر آن 3.6 درصد، پروتئین شیر 3.2 درصد و مواد جامد شیر 12.8 درصد است که در بین نژادهای دیگر این ارقام فوق‌العاده بالا هستند.
چندقلوزایی بزهای سانن
دوقلو زایی در این نژاد موضوعی عادی است به‌طوری‌که درصد دوقلو زایی بزهای سانن بین 45 تا 80 درصد است، البته باید گفت که موارد سه یا چهار قلوزایی این نژاد نیز گزارش شده است. در سال 1342 برای اولین بار، بز سانن با هدف افزایش تولید شیر کشور به ایران وارد شد اما بنا به دلایلی این طرح موفقیت آمیز نبود.
آشنایی با بز آلپاین
زیستگاه بز آلپاین کوهستان‌های آلپ فرانسه و سوئیس است، رنگ این بز قهوه‌ای، خاکستری تیره و یا ابلق است معمولاً دارای موهای کوتاهی هستند و دارای رشته‌ای با رنگ متمایز از سایر قسمت های بدن، تا امتداد ستون فقرات دارند. وزن بزهای ماده به طور میانگین 63 کیلوگرم و قد 75 سانتی‌متر و بزهای نر با وزن حدود 80 کیلوگرم و قد 85 سانتی‌متر هستند.
شیر بز آلپاین
به طور میانگین تولید شیر بزهای آلپاین در 300 روز بیش از 700 تا 900 لیتر است، به دلیل اینکه نژاد آلپاین در کوه‌ها زندگی می‌کنند بسیار چالاک، مقاوم و با قدرت پیاده‌روی و کوه‌پیمایی زیادی هستند.
این نژاد علاوه بر اینکه می‌تواند به‌خوبی در کوهستان سرد زندگی کنند می‌توانند در شرایط گرم و خشک را نی تحمل کنند و تقریباً با هر نوع آب و هوایی سازگار است.
کدام نژاد را انتخاب کنیم؟ بز سانن یا آلپاین
سؤالی که ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشد این است کدام نژاد را برای پرورش انتخاب کنیم، بز سانن یا آلپاین؟ برای کسانی که می‌خواهند گله بز را به‌صورت مزرعه‌ای و در سیستم بسته نگهداری کنند بهتر است که بز سانن را پرورش دهند، همچنین بز سانن دارای ظرفیت شیر بیشتری نسبت به بز آلپاین است.
البته تفاوت زیادی بین بز آلپاین و سانن نیست و آلپاین نیز مقاومت بیشتری در مقابل بیماری‌ها و شرایط سخت محیطی دارند، همچنین اگر می‌خواهید از سیستم نیمه‌باز و یا باز برای پرورش استفاده کنید بز آلپاین گزینه بهتری است، ازاین‌رو پرورش هردو نژاد توصیه می‌شود.
جدول میزان شیر بزها
| صفات شیرواری | سانن | آلپاین | بزهای بومی ایران |
| ماینگین تعداد روزهای شیردهی | 313 | 296 | 120 تا 180 |
| مقدار شیر در هر دوره (لیتر) | 995 | 915 | 80 تا 150 |
| درصد پروتئین شیر | 3.28 | 3.42 | 3.3 تا 3.6 |
| درصد چربی شیر | 3.6 | 3.8 | 3.8 تا 4.5 |
شرایط آب و هوایی برای پرورش بز سانن و آلپاین
برخی بر این باوراند که چون این دو نژاد در مناطق کوهستانی و سرد زندگی می‌کنند پس در صورت انتقال آن‌ها به کشورهای دیگر، باز هم باید در مناطق سرد پرورش داده شوند، اما طبق گزارش‌ها و مطالعات انجام‌شده اگر در منطقه‌ای بتوان بز بومی پرورش داد، امکان نگهداری و تکثیر بز آلپاین و سانن نیز وجود دارد.
دما و رطوبت موردنیاز برای نگهداری بز شیری
حداقل رطوبت موردنیاز 25 درصد و حداکثر 75 درصد برای نگهداری بز مناسب است البته در درصدهای بالاتر و پایین‌تر هم امکان پرورش وجود دارد، همچنین دما موردنیاز بین 12 تا 21 درجه سانتی گراد است و مقدار تولید شیر در دمای بین 17- تا 27 درجه سانتی گراد تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد اما درصورتی‌که دما بیش از 27 درجه سانتی گراد شود باعث کاهش مصرف خوراک و تولید شیر می‌شود.
پیشنها به مطالعه: پرورش گوسفند رومانف (چندقلو زا)
ساختمان و تأسیسات موردنیاز
نوع ساختمان در پرورش بزها بسیار مهم است به همین خاطر توصیه می‌شود که جایگاه از سه طرف با دیوار بسته و یک طرف آن باز باشد این کار باعث تهویه، نور و سایه مناسب برای بزها می‌شود، در فصل زمستان هم برای گرم نگه داشتن بزها می‌تواند قسمت باز جایگاه را با برزنت و یا پلاستیک بپوشانید، در فصل تابستان هم بهتر است از بادبزن‌های برقی و یا سیستم مه پاش استفاده کنید.
انبار و جایگاه برای نگهداری وسایل
برای قسمت‌های دیگر مانند انبار علوفه، انبار ذخیره کود، محل قرنطینه و درمان، محل شیردوشی و تجهیزات جانبی نیز باید در ساخت یک جایگاه پرورش بز به آن توجه کرد، ازنظر ابعاد و مساحت هریک از بخش‌ها باید با توجه به ظرفیت دام‌ها، نوع نژاد و شرایط آب و هوایی متراژ جایگاه تغییر می‌کند.
سالن شیردوشی
یکی از مهم‌ترین مواردی که باید به آن توجه کرد سالن شیردوشی است چون بزها در طول روز حداقل دو الی سه بار به این محل منتقل می‌شوند، توجه داشته باشید که میزان کیفیت و تولید شیر رابطه مستقیمی با نحوه مدیریت و مقدار خوراک دارد، نحوه شیردوشی بزها نیز به دو صورت دستی و یا استفاده از ماشین شیردوشی انجام می‌گیرد اما درهرصورت بایستی مکانی مستقل برای شیردوشی در نظر بگیرید.
معمولاً جایگاه انفرادی شیردوشی را از 40 تا 50 سانتی‌متر و طول آن را 100 سانتی‌متر در نظر می‌گیرند.
شرایط بهداشتی شیردوشی
جایگاه شیردوشی باید همیشه تمیز باشد به همین دلیل بایستی از مصالحی استفاده کرد، استفاده از بتن می‌تواند گزینه مناسبی باشد، برای دیوارها نیز می‌توان از سرامیک، سیمان و یا هر مصالح قابل شستشویی استفاده کرد، همچنین وجود نور و تهویه بسیار ضروری است چون با ریزش آب، بخار زیادی تولید می‌شود و نیاز است تا هوای جایگاه تهویه شود.
سالن شیردوشی باید دارای تجهیزات آب سرد و گرم، شیر سردکن، محل ذخیره شیر محل شستشوی ظروف و دستگاه شیردوش باشد، همچنین گذاشتن توری در قسمت ورودی جایگاه باعث جلوگیری از ورود حشرات می‌شود.
مدیریت تغذیه و خوراک بز
حدود 70 تا 75 درصد کل هزینه‌های پرورش بز سانن و آلپاین را هزینه خوراک دربر می‌گیرد، همچنین تغذیه مناسب و صحیح تأثیر مستقیمی بر روی کیفیت و میزان تولید شیر دارد، بهتر است علاوه بر تغذیه دستی، مدتی از روز هم را بزها را در فضای آزاد رها کنید چون بزها به‌صورت طبیعی نیاز به حرکت در فضای باز و مراتع دارند همچنین می‌توان با این روش میزان هزینه‌های خوراک را نیز کاهش دهید.
احتیاجات غذایی بز شیرده
تغذیه بز شیرده بایستی بیشتر از دیگر بزها باشد همچنین کیفیت و مقدار آن‌ها نیز متفاوت است به طور میانگین وزن بزهای ماده سانن حدود 60 کیلوگرم است و هر بز در روز حدود 3 کیلوگرم خوراک مصرف می‌کند، علوفه باید بخش اصلی تغذیه بز شیرده باشد یعنی حدود 60 درصد ماده خشک مصرفی باید از علوفه و 40 درصد دیگر آن باید از کنسانتره باشد.
علوفه‌های سیلویی مانند سیلوی ذرت و علوفه سیلویی و همچنین بعضی از گیاهان صیفی و سبزیجات نیز برای مصرف بز شیرده مناسب است.
تغذیه بزغاله‌ها به چه صورت باشد؟
بهتر است در فاصله 30 دقیقه پس از زایش، آغوز در اختیار بزغاله قرار گیرد، آغوز درواقع همان شیر اولیه بز است که مقداری با شیر عادی متفاوت است این نوع شیر تا 48 ساعت ادامه دارد و سپس کیفیت آن افزایش پیدا می‌کند.
آغوز دارای مواد مغذی فوق‌العاده زیادی است که دارای ماده‌ی آنتی‌بادی است که باعث افزایش مقاومت بزغاله در برابر بیماری‌ها می‌شود، بزغاله باید روزانه حدود 250 گرم افزایش وزن داشته باشد و زمانی که وزن بزغاله دو برابر وزن تولد او شد می‌تواند شروع به مصرف علوفه کند.
مصرف روزانه آب برای تولید شیر
بر اساس مطالعات انجام‌شده هر بز سانن یا آلپاین برای 1 لیتر شیر روزانه بین 4 تا 6 لیتر آب مصرف می‌کند، بنابراین درصورتی‌که هر بز 3 لیتر شیر بدهد باید روزانه بین 12 تا 18 لیتر آب مصرف کنند، آب مصرفی باید تمیز، بهداشتی و دمای آن خیلی سرد و یا گرم نباشد.
آبشخورها نیز باید مدام تمیز باشند و همیشه آب کافی در آن‌ها قرار داشته باشد، همچنین بزهای شیری به مواد و املاح در آب نسبت به بزهای گوشتی حساسیت بیشتر دارند به همین خاطر آب شور برای مصرف بزهای شیری مناسب نیست.
شناسایی بیماری و مبارزه با انگل‌های خارجی
جلوگیری از آلودگی‌ها و انگل‌های خارجی بسیار مهم است چون اگر جدی گرفته نشود باعث ضرر و زیان‌های زیادی می‌شود به همین دلیل بایستی از روش‌ها و تجهیزات مختلف با این انگل‌ها مبارزه کرد، همچنین کنه‌ها از طریق مکیدن خون و انتقال بیماری پیروپلاسموز و بابزیوز به گله خسارت زیادی می‌زنند.
- راه‌های مقابله با بیماری‌ها
- استفاده از گودال‌های خاص برای حمام
- پخش یا اسپری
- دوش
- سم کمری
نتیجه‌گیری: سرمایه‌گذاری در پرورش بزهای شیری
امروزه با توجه به کمبود آب و خشک‌سالی های پیاپی باعث شده تا تأثیر بدی بر روی مراتع داشته باشد به همین دلیل پرورش بزهای بومی کشور به‌صرفه نیست و بایستی بزهای سانن و آلپاین را جایگزین این بزها کرد چون میزان تولید شیر بزهای بومی در دوره شیردهی 80 تا 90 لیتر است، درحالی‌که تولید شیر بزهای آلپاین و سانن بیش از 700 لیتر در هر دوره شیردهی است.
آینده بازار تولید شیر در دست کسانی است که با استفاده از نژادهای خارجی توانسته‌اند بیشترین ظرفیت تولید را داشته باشند و با این کار نیز از هزینه‌های اضافی جلوگیری کرده‌اند.
[su_button url=”https://first90day.ir/product/saanen-goat/” target=”blank” style=”stroked” background=”#217aeb” color=”#ffffff” size=”8″ center=”yes” icon=”icon: download” text_shadow=”0px 0px 0px 0″]برای دانلود طرح توجیهی پرورش بز سانن 98 کلیک کنید.[/su_button]
